Erdoğan’ın ‘sürtük’ kelamı için RTÜK’e müracaat
Seher Alp
4 min read
RTÜK Üyesi İlhan Taşcı, Erdoğan’ın TV’lerde canlı yayınlanan konuşması sırasında Seyahat hareketçilerine ‘sürtük’ ve ‘çürük’ demesi üzerine heyet idaresine davette bulundu, inceleme istemiyle dilekçe verdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Seyahat hareketçilerine “Bunlar çürük, bunlar sürtük” demesine yansılar sürüyor. Radyo Televizyon Üst Kurulu’nun (RTÜK) CHP’li üyesi İlhan Taşçı, bu kelamların incelenmesi için dilekçe verdi. Taşçı’nın kaleme aldığı metin şöyle:
– 01 Haziran 2022 tarihinde AK Parti Meclis Küme toplantısında konuşan Genel Lider Sayın Recep Tayyip Erdoğan, Seyahat Direnişinin yıl dönümü nedeniyle yaptığı değerlendirmede Seyahate katılanlar için; “…bunlar bu türlü, bunlar çürük, bunlar sürtük…” sözlerini kullanmıştır.
AŞAĞILAMA VE KÜÇÜK DÜŞÜRME
– TDK sözlüğünde “sürtük” sözünün karşılığı “Aynı anda birden fazla bireyle gönül eğlendiren bayan, hayat kadını” olarak yer almaktadır.
– “Çürük” ve “sürtük” sözleri ayrıyeten toplumda aşağılama ve küçük düşürme hedefiyle kullanılan özneyi kamuoyu önünde kötüleyen ve nefret edilmesine neden olan anlatımlardır.
– Özgürlüğe, barışa ve 84 milyonun kardeşliğine adanmış Seyahat direnişine katılan milyonlarca yurttaşımıza yönelik hakaret dolu bu tabirler, birçok haber kanalı tarafından canlı olarak ve sonrasında haber bültenlerinde, çocukların da ekran başında olduğu ana haber bülteni saatlerinde yayınlanmıştır.
– 6112 sayılı Kanunun yayın unsurlarını düzenleyen 8. Hususu Birinci fıkrasının (m) bendinde “Türkçenin, özellikleri ve kuralları bozulmadan yanlışsız, hoş ve anlaşılır biçimde kullanılmasını sağlamak zorundadır; lisanın seviyesiz, kaba ve argo kullanımına yer verilemez.” kararı yer almaktadır.
– Ekranlarda lisanın seviyesiz kullanımı yalnızca maddeyi ihlal etmemekte, lisan aracılığıyla düşünen insanın manaya bütünlüğünü bozmakta, bedellerin ve kültürün aktarıcısı lisanı de tahrip etmektedir.
– Lisanın kanıyı ve hasebiyle o lisanı konuşanları etkilediği birçok çalışmayla ortaya konmuştur. Fikrin de lisana döküldüğü çok görülmüştür ki bundan ötürü dilbilimciler lisan aklın ayak izidir derler.
ŞİDDET VE ENDİŞEDEN SONRA ÜÇÜNCÜ SIRADA
– İzleme araştırma sonuçlarına nazaran ebeveynler için kaba konuşma ve küfür, çocukların en çok etkilendikleri içerik alanı olarak şiddet ve dehşetten sonra üçüncü sırada gelmektedir. Hakikaten çocuklar bu nitelikteki hareketleri ve telaffuzları görsel-işitsel medyada yer aldığı için olağan kabul etmekte, olumsuz davranışları rol model olarak daha çok örnek almaktadır. Bir araştırmaya nazaran de kitle bağlantı araçlarında küfür ve argonun yer almasının gençlerin küfür ve argo kullanımını yüksek seviyede artırdığı tespit edilmiştir.
LİSAN VE FİKİR KİRLİLİĞİ
– Hele hele kamuoyu önünde olanların, tüm çocuk ve gençler için rol model olma mümkünlüğü bulunanların böylesi kaba bir lisanı kullanmalarının yaratacağı lisan ve fikir kirliliği tartışmasızdır.
HUKUKEN DE OLANAKSIZ
– Bir hukuk devletinde hiç kimsenin bir diğer kişi yahut şahıslara her ne sebeple olursa olsun ve her ne pozisyonda bulunursa bulunsun küfür, hakaret yahut argo sözcüklerle seslenmesi, tanımlaması, tanım etmesi ahlaken de hukuken de olanaksızdır. Bu sözlerin canlı yayınlarda milyonlarca yurttaşa yönelik kullanılması düşünülemez, kabul de edilemez.
– Tüm yurttaşlarına “Efendiler” diye seslenen Atatürk’ün kurduğu Türkiye Cumhuriyeti’nde hiç kimsenin kimseye hakaret etme, kaba lisan kullanma hakkı ve “özgürlüğü” olamaz. Bu topraklar üzerindeki her yurttaş eşit haklara sahiptir. Hiç kimsenin bir diğerine karşı üstenci bir lisan kullanması düşünülemez. Bir siyasi partinin genel lideri olmak hiç kimseye yurttaşlara hakaret, kaba lisan kullanma hakkını da vermez.
TOPLUMDA İNFİAL YARATTI
– Sayın Erdoğan’ın açıklamalarının toplumsal medya başta olmak üzere farklı mecralarda da görüldüğü üzere toplumda infial yarattığı açıktır.
– RTÜK Yasası yeterince tüm yurttaşlara -her ne pozisyonda olursa olsun- ve tüm yayıncılara eşit arada olmak zorundadır.
KULAK TIKAYAMAYIZ
– 84 milyon yurttaşın duyduğu bu kaba ve argo sözleri RTÜK duymazlıktan gelemez, gelmemelidir. RTÜK hem bu lisana, hem de bu lisandan kaynaklı rahatsızlığa kulak tıkayamaz.
– İktidar partisinden sonra ülkenin en çok oy alan ana muhalefet partisi CHP Genel Lideri Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’nun hakaret, kaba lisan, argo içermeyen açıklamalarını, yorumsuz olarak canlı yayınlayan medya hizmet sağlayıcılara, ışık suratında refleks göstererek bir gecede rapor hazırlattıran ve kelam konusu kanallara tavandan idari para cezası uygulanması kararı alan RTÜK’ün, bilhassa çocuklara ve gençlere rol model olması gereken/beklenen Sayın Erdoğan’ın hakaret ve küfür içerikli kaba lisan kullanımını canlı yayınlarda ve haber bültenlerinde ekrana taşıyarak, 6112 sayılı kanunun 8. Unsuru Birinci fıkrasının (m) bendini ihlal eden medya hizmet sağlayıcılar hakkında da derhal kıymetlendirme raporu hazırlattırılarak birinci Üst Şura toplantı gündemine alınması konusunda gereğini arz ederim.
