Naki BAKIR
Toplam sanayi üretiminde aylık bazda düşüş süreci ekimle birlikte dört aya ulaştı, yıllık bazda artış da hız kesti. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) sanayi üretiminde ekim ayı gerçekleşmelerini açıkladı. Buna göre sanayi üretimi, önceki aylara göre temmuzdaki yüzde 0,4, ağustosta yüzde 0,8 ve eylülde yüzde 0,1’lik düşüşlerin ardından, ekimde de yüzde 0,4 geriledi, böylece üst üste dört aydır daralmış oldu.
Deprem ayı şubatta aylık bazda yüzde 6 daralan toplam sanayi üretimi martta yüzde 5,8 artışla toparlanmış, ancak nisanda yüzde 1 düşüş, mayısta yüzde 1,4 ve haziranda yüzde 1,1 artış göstermişti. Mevsim ve takvim etkilerinden arındırılmış verilere göre toplam sanayi üretiminde ekimdeki aylık daralma esasolarak, sanayinin ana omurgası konumundaki imalat sanayii ile elektrik, gaz ve buhar üretiminden kaynaklandı.
Madencilik ve taş ocakçılığında önceki aya göre kaydedilen yüzde 3,2’lik üretim artışı genel endekse 0,15 puan pozitif katkı yaparken, imalat sanayiindeki aylık yüzde 0,3’lük üretim düşüşü endekse 0,29 puan ve elektrik gaz ve sudaki aylık yüzde 2,3’lük düşüş de 0,25 puan negatif katkı yaptı.
Yıllık artış yüzde 1,1
Takvim etkisinden arındırılmış yıllık değişimlere göre ise toplam sanayi üretimi ekimde yüzde 1,1 oranında bir artış gösterdi. Sanayi üretiminde yıllık artışın da hız kestiği gözlendi. Önceki yılın aynı aylarına göre temmuzda yüzde 7,6 olan üretim artışı, ağustosta yüzde 3,1, eylülde yüzde 4,1 olmuştu.
Ekimde, yıllık bazda artış madencilikte yüzde 3,7 ve elektrik, gaz ve buharda yüzde 3,5’le daha yüksek olurken, imalat sanayiinde yüzde 1,3’te kaldı. Toplam sanayi üretimindeki yıllık artışa imalat sanayii 1 puan, madencilik ve taş ocakçılığı da 0,2 puan pozitif katkı yaparken, elektrik, gaz ve buhardan 0,1 puan negatif katkı geldi.
En hızlı artış petrol ürünlerinde
Ekim ayında imalat sanayiinin 22 temel alt sektöründen 9’unun üretiminde önceki aya göre artış, 13 temel sektörde ise aylık bazda üretim düşüşü yaşandı. Kok kömürü ve rafine petrol ürünleri, önceki aya göre yüzde 13,2 oranı ile üretimini en çok artıran alt sektör oldu. Bu sektörü yüzde 5,6’lık üretim artışı ile deri, yüzde 4,6 ile mobilya, yüzde 3,9’la motorlu kara taşıtları ve yüzde 3,7 ile kayıtlı medyanın basımı ve çoğaltımı alt sektörü izledi.
En sert düşüş “diğer ulaşım”da
Önceki aya göre en sert üretim daralması ise yüzde 16,3’le diğer ulaşım araçlarında gerçekleşti. Bunu yüzde 11,4’lük daralma ile bilgi- sayar, 11,2 ile temel eczacılık, yüzde 7,2 ile tütün ürünleri ve yüzde 5,6 ile giyim eşyası izledi. Yıllık bazda ise motorlu kara taşıtları yüzde 14’le üretimini en fazla artıran alt sektör oldu.
Yıllık üretim artışında bunu yüzde 10 ile ağaç ve mantar ürünleri, yüzde 8,7 ile bilgisayar, yüzde 8,2 ile kok kömürü ve rafine petrol ürünleri ve yüzde 7,7 ile diğer ulaşım araçları izledi. Yıllık bazda üretimi en fazla gerileyen sektör ise yüzde 19,8’le kayıtlı medyanın basımı ve çoğaltımı olurken, daha sonra yüzde 16,7 ile giyim eşyası, yüzde 7,8’le deri, yüzde 6,7 ile içecek imalatı ve yüzde 6,5’le kâğıt ürünleri geldi.
